Współczynnik GKI (Glucose Ketone Index)
Współczynnik GKI (ang. Glucose Ketone Index) określa relację poziomu glukozy w stosunku do poziomu ketonów we krwi. Wartość GKI pozwala określić głębokość ketozy klinicznej.
Jak obliczyć współczynnik GKI?
Sposób kalkulacji współczynnika GKI jest bardzo prosty i polega na podzieleniu wartości glukozy przez ilość ketonów (uściślając, chodzi o BHB, czyli głównego ciała ketonowego krążącego we krwi).
Pomiarów dokonujemy 2-3 godziny po posiłku.
Pamiętaj, aby dzielić wartości w tych samych jednostkach. Jeśli masz pomiar ketonów w mmol/l, to musisz odczytać wartość glikemię również w mmol/l.
Jeśli nie masz możliwości dokonania odczytu w tych samych jednostkach, to może dokonać przekształcenia zgodnie z poniższym wzorem.
Zgodnie ze wzorem najpierw należy podzielić wartość glukozy przez 18,016 (1 mM/L = 18,018 mg/dL), a dopiero potem przez wartość ketonów.
Przykład
Zmierzony poziom glukozy to 95 mg/dl, a poziom ketonów to 4,1 mM/L. Współczynnik GKI obliczamy w następujący sposób:
95 mg/dL : 18,018 = 5.27 mM/L
5,27 mM/L : 3.8 mM/L = 1,28
Współczynnik GKI wynosi 1,28
Współczynnik GKI – interpretacja
Co do zasady im niższa wartość GKI tym lepiej. Zwłaszcza jeśli wchodzimy w ketozę w celach terapeutycznych.
Warto mieć na uwadze, że dieta ketogeniczna nie jest jedyną drogą prowadzącą do obniżenia wartości GKI. Równie skuteczny może okazać się intermittent fasting lub głodówka terapeutyczna.
| Wartość GKI | Interpretacja |
|---|---|
| GKI > 9 | Nie jesteś w ketozie |
| GKI 6-9 | Niska ketoza. Idealnie dla osób, które chcą poprawić swoją sylwetkę i zdrowie. |
| GKI 3-6 | Średni poziom ketozy. Polecany osobom z cukrzycą typu II, insulinoodpornością i otyłością. |
| GKI 1-3 | Stan ketozy terapeutecznej. Stosowany u osób które wprowadzają się w stan ketozy w celach leczniczych, np. w przypadku chorób: rak, epilepsja, alzheimer, parkinson, chroniczne stany zapalne. |
| GKI < 1 | Bardzo głęboka ketoza terapeutyczna |
Ketoza a hipoglikemia
Hipoglikemia to z definicji zmniejszenie stężenia glukozy we krwi ≤3,9 mmol/l (czyli ≤70 mg/d). Jeśli jesteś w stanie ketozy, to naturalnie wartość glukozy jest niższa.
Czy oznacza to, że grozi Ci hipoglikemia? Nie, nie ma takiego ryzyka.
Należy pamiętać, że organizm będąc w ketozie działa trochę inaczej. Ketony chronią zdrowe komórki przed hipoglikemią i śmiercią z niej wynikającą (1). Zatem im więcej BHB, tym mniejsze ryzyko wystąpienia hipoglikemii.
Współczynnik GKI – zastosowanie
Jak pokazują badania z wartość GKI jest skorelowana z obserwacjami takimi jak zmniejszenie przerzutowości oraz rozwoju nowotworu.
W jednym z badań klinicznym (2) obserwacji poddano dwóch pacjentów ze złośliwym nowotworem mózgu. U każdego wdrożono dietę ketogeniczną.
U pacjenta z gwiaździakiem anaplastycznym początkowe GKI wynosiło 27,5. Jednocześnie nie odnotowano reakcji nowotwora na chemioterapię. Po spadku GKI do 1,1 pobór glukozy przez guza zmniejszył się o 21,77%.
U drugiego pacjenta ze zdiagnozowanym gwiaździakiem móżdżku, po redukcji GKI z 27,5 na 0,7, również zauważono zmniejszony wychwyt glukozy przez guza o 21,84%.
Warto mieć na uwadze, że GKI to tylko narzędzi, wskaźnik odzwierciedlający stan metaboliczny organizmu. Nie należy go zatem traktować na równi z samym stanem metaboliczny.
Biorąc pod uwagę wartość informacyjną jaką niesie GKI jest bardzo pomocny zwłaszcza w przypadku, gdy ketoza wykorzystywana jest do celów terapeutycznych, np. w przypadku chorób:
- Alzheimer,
- Parkinson,
- Epilepsja,
- przewlekłe stany zapalne
Źródła:
- Julio-Amilpas A, Montiel T, Soto-Tinoco E, Gerónimo-Olvera C, Massieu L. Protection of hypoglycemia-induced neuronal death by β-hydroxybutyrate involves the preservation of energy levels and decreased production of reactive oxygen species. J Cereb Blood Flow Metab. 2015;35(5):851-860. doi:10.1038/jcbfm.2015.1
- Meidenbauer J.J., Mukherjee P., Seyfried T.N.: The glucose ketone index calculator: a simple tool to monitor therapeutic efficacy for metabolic management of brain cancer, Nutr Metab (Lond). 2015; 12: 12.
- Poff AM, Ari C, Arnold P, Seyfried TN, D’Agostino DP. Ketone supplementation decreases tumor cell viability and prolongs survival of mice with metastatic cancer. Int J Cancer. 2014;135(7):1711-1720. doi:10.1002/ijc.28809